“Je kunt het spel niet spelen als je de regels niet kent.”
Alle spel heeft zijn regels. Deze regels zijn een zeer belangrijke factor in het spelconcept. Hier verwijs ik naar Huizinga’s speltheorie. Binnen hedendaagse leiderschapsideeën, met de prestatieregels en de ‘geënsceneerde authenticiteit’, waarbij de status van een persoon wordt gemeten in termen van zichtbaarheid en activiteit, moet men zich houden aan de regels van het spel.
De regels hiervan zijn absoluut bindend, volgens de Franse dichter, essayist en filosoof Paul Valéry is er geen scepticisme mogelijk met betrekking tot de regels van een spel, want het onderliggende principe is een onwrikbare waarheid.
Inderdaad, zodra men ‘ongehoorzaam’ is, stort de hele speelwereld in. De speler, die zich tegen de regels verzet, of zich eraan onttrekt, is ‘spelbreker’. Aan de spelhouding is het begrip fair ten nauwste verbonden: men moet ‘eerlijk’ spelen. De ‘spelbreker’ is niet hetzelfde als de ‘valsspeler’ of de ‘bedrieger’ omdat de laatste pretendeert het spel te spelen en de regels te respecteren. Hij/zij maakt gebruik van de loyaliteit van de andere spelers aan de regels.
In hedendaagse organisaties is het gedrag van de ‘valsspeler’ gebaseerd op ‘postmodern cynisme’ en ik ‘vermoed’ dat veel leiders en managementgoeroes dit gedrag vertonen.
In de wereld van organisaties is men veel toleranter ten opzichte van de ‘valsspeler’ dan de ‘spelbreker’. Dit komt omdat de ‘spelbreker’ de speelwereld zelf vernietigt. Door zich niet te houden aan de regels van het spel, onthult de ‘spelbreker’ de relativiteit en kwetsbaarheid van de speelwereld in organisaties. Hij of zij berooft het spel van zijn illusie – een woord dat letterlijk ‘in het spel’ betekent (van inludere).
Vandaar dat de ‘spelbreker’ moet worden verwijderd, omdat hij of zij de voortzetting van de spelgemeenschap bedreigt.
Afbeelding: Shutterstock.com